Yenidoğan bebeğin beyni, yeni çevresine adapte olabilmek için sürekli gelişmektedir. Yeni anne babalar için, bu yeni gelişmeleri tahmin etmek ve tanımak zordur. Çocuk doktorları; bu alışma döneminde yeni anne ve babaların; bebeğin şaşırtıcı ve bazen de sinir bozucu olabilen bu davranışlarını anlamalarına ve çocuğa bu süreçte yardımcı olmalarına rehberlik ederler.
Uyku ve yeme ile ilgili bebeğin davranışları, ebeveynlerin beklentileri ile sık sık çatışır, bu çatışma ve farklılıklar yüzünden anne, baba ve bebeğin bakıcısında oluşan stres ve hayal kırıklığını çocuk hekimi bebeği anlamalarına yardımcı olarak azaltabilir.
Sağlıklı bebeğin uykusu ve uyanma biçimleri genellikle ebeveynler için sorunludur ve bir çocuk beklendiği gibi uyuyamadığında, ebeveyn-çocuk ilişkisi sorunlu ve yanlış şekilde başlayabilir. Uyku düzenleri ve uyku ile ilgili sorunlar çocuk yaşlarına göre farklılık gösterir. Yenidoğan beyni yavaş yavaş olgunlaştıkça, bebek uyanan dünyanın uyarı yüküyle baş etme yeteneğini kazanır. Erken bebeklik döneminde, çocuklar genelde 16-18 saat uyurlar ve geceleri daha çok uyanık kalabilirler. Eğer ebeveynler bunun normal olduğunu anlarlarsa, kendilerini suçlamayacaklar veya çocuğa neden uyumuyor diye endişeli davranmayacaklardır. 2. aydan sonra çocuklar genellikle yeterince uyurlar ancak uykuya geçiş süreleri çok uzar, yaklaşık 2 saati bulan ağlama, huzursuzluk görülebilir. Anneler ve babalar bunu bir sürü nedenle ilişkilendirebilirler, halbuki bu tamamen normal bir süreçtir. Bu ayda çocukların çevredeki çok sayıda uyaran nedeniyle aşırı uyarılmış olduğunu hatırlamak ve bu uyaranları biraz azaltmak (hafif kundaklama, sessiz ve karanlık bir oda gibi), biraz da güleryüzle uykuya dalmanın olabileceği hatırlanmalıdır.
Tüm insanlar gibi bebekler de gece düzenli olarak uyanırlar ve genellikle derin uykuya geri dönerler. Deneyimli ebeveynler, sessizce uyanmakta olan çocuğu yanıt vermeden birkaç dakika beklerler. Bebeklerin aç olduğu için uyandığı varsayımı aslında doğru değildir.
4 ay civarında bebeklerde ayrılma anksiyetesi başlar, bu da anne ve babalarda uyku ile ilgili zorluklar, aşırı huzursuzluk ve ağlama nedeniyle stres yaratır. Ayrılma kaygısı uyku davranışlarında ve uykuya geçişte tekrar bir isteksizlik ve değişiklik yaratabilir. Bu dönemde pozitif pekiştirmelerle uyku davranışları düzeltilmezse 7-8 aya kadar devam edeceği için sonrasında alışkanlık halini alacaktır. Gece yatış rutinleri, geçiş nesneleri (uyku oyuncağı gibi), ritüeller (uykudan önce ninni söylemek, hafif kundaklamak, sırtını sıvazlayarak yanındayım güvencesi vermek gibi), tutarlılık (her gece aynı saatte, aynı tavır ve rutinlerle) bu dönemi atlatmada teşvik edilmelidir. Gece ağlamaları sık bebeklerde beslenmeye karşı ebeveynin direnmesi gereklidir, ağlamaları yavaşlatmak için beslendiğinde, bu yanıtı her zaman isteyecekler ve gece beslenmelerini kesmek daha zor ve sancılı olacaktır.
Bu yazı Amerikan Pediatri Akademisinin önerilerinden çeviri.
Anne ve babalara uykuya geçiş için öneriler:
- Mutlaka kendi yatağında uyutun.
- Uyku zamanı rutininizi oluşturun. Bu rutin günlük banyonun uyku öncesi yapılması, el ve ayak altlarına hafif masaj, kısa bir ninni söylenmesi ya da uyku öncesi kıyafet değişimi olabilir :)
- Uykuya geçişte bebeğe güven verecek bir oyuncak ya da battaniye, kıyafet vb. bir eşya kullanılabilir.
- Uyku düzenine alıştırmada ilk zamanlar aşırı ağlama, isteksizlik olabilir, devam edin, genelde birkaç günde bu yanıt siz sabırlı olursanız çözülecektir.
- Uykuya geçiş sırasında odada bulunmanız, hafifçe elini tutmanız, ona bakarak gülümsemeniz bile bu süreci kısaltabilir.
- Gece uyandığında da tekrar uykuya dalması için bebeğe fırsat tanımak, birazcık beklemek yeterli olabilir. Aceleye gerek yok. :)